حکمت 436 نهج البلاغه : ارزش تداوم کار

حکمت 436 نهج البلاغه : ارزش تداوم کار

متن اصلی حکمت 436 نهج البلاغه

موضوع حکمت 436 نهج البلاغه

ترجمه مرحوم فیض

ترجمه مرحوم شهیدی

شرح ابن میثم

ترجمه شرح ابن میثم

شرح مرحوم مغنیه

شرح شیخ عباس قمی

شرح منهاج البراعة خویی

شرح لاهیجی

شرح ابن ابی الحدید

شرح نهج البلاغه منظوم

متن اصلی حکمت 436 نهج البلاغه

436 وَ قَالَ عليه السلام قَلِيلٌ مَدُومٌ عَلَيْهِ خَيْرٌ مِنْ كَثِيرٍ مَمْلُولٍ مِنْهُ

موضوع حکمت 436 نهج البلاغه

ارزش تداوم كار

(علمى)

ترجمه مرحوم فیض

436- امام عليه السّلام (در ستودن پشتكار گرفتن) فرموده است 1 كار اندك كه بآن ادامه داده شود بهتر است از كار بسيار كه خستگى آورد (اين فرمايش همان فرمايش دويست و هفتادم است با مختصر تفاوتى در لفظ كه شرح آن گذشت).

( . ترجمه وشرح نهج البلاغه(فیض الاسلام)، ج 6 ، صفحه ی 1292)

ترجمه مرحوم شهیدی

444 [و فرمود:] اندكى كه دوام دارد، به از بسيارى كه ملال آرد.

( . ترجمه نهج البلاغه شهیدی، ص 440)

شرح ابن میثم

418- و قال عليه السّلام:

قَلِيلٌ مَدُومٌ عَلَيْهِ خَيْرٌ مِنْ كَثِيرٍ مَمْلُولٍ مِنْهُ

المعنى

و ذلك من الأمور الّتي ينبغي أن يفعل. و إنّما كان كذلك لأنّ الدوام على القليل منها يفيد النفس ملكة الطاعة و الخير و صيرورتهما خلقا بخلاف الكثير المملول منه. و نحوه قول الرسول صلّى اللّه عليه و آله: إنّ هذا الدين متين فأوغل فيه برفق فإنّ المنبتّ لا أرضا قطع و لا ظهرا أبقى. و قد مرّ هذا الكلام بعينه.

( . شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج 5، ص 455)

ترجمه شرح ابن میثم

418- امام (ع) فرمود:

قَلِيلٌ مَدُومٌ عَلَيْهِ خَيْرٌ مِنْ كَثِيرٍ مَمْلُولٍ مِنْهُ

ترجمه

«كار اندكى كه دوام داشته باشد بهتر است از كار بسيار كه خستگى بياورد».

شرح

اين دستور از امورى است كه شايسته است تا به كار گيرند. و براستى چنين است، زيرا دوام بر كار اندك باعث ملكه شدن طاعت و خير براى نفس و به صورت خويى براى آن در آمدن است، به خلاف كار بسيار و خستگى آور. و نظير اين سخن از پيامبر (ص) است كه مى فرمايد: «اين دين ژرف است پس با مدارا وارد آن شو، زيرا براى خسته نه مسافتى قابل بريدن و نه پشتى سالم مى ماند«»».

و اين سخن بعينه«» قبلا گذشت.

( . ترجمه شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج 5، ص 769 و 770)

شرح مرحوم مغنیه

437- قليل مدوم عليه خير من كثير مملول منه.

المعنى

اقرأ في كل يوم درسا واحدا بفهم و روية، و واظب عليه سنوات تصبح عالما متمكنا من العلم الذي درسته، و اذا أكثرت من الدروس وطي الأوراق اختصارا للوقت فإنك تمل و لا تهضم شيئا مما قرأت و درست، و في النهاية تتسم بسمات أهل العلم، و ما أنت منهم في شي ء إلا الشكل. و تقدم مع الشرح في الحكمة 277 قوله: «قليل تدوم عليه أرجى من كثير مملول منه».

( . فی ضلال نهج البلاغه، ج 4، ص 471)

شرح شیخ عباس قمی

شرح منهاج البراعة خویی

(422) و قال عليه السّلام: قليل مدوم عليه خير من كثير مملول منه. قال الشارح المعتزلي في شرح الحكمة السابقة: يقال: إنّ الرّضي ختم كتاب نهج البلاغة بهذا الفصل و كتبت به نسخ متعدّدة، ثمّ زاد عليه إلى أن و في الزيادات الّتي نذكرها فيما بعد.

أقول: قد سبق هذه الحكمة و علّقنا عليها شرحا موجزا فلا نطيل بالاعادة

الترجمة

اندك كار خيرى كه بر آن مداومت شود به از بسياريست كه باعث ملال گردد.

( . منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج 21، ص 516 و 517)

شرح لاهیجی

(474) و قال (- ع- ) قليل مدوم عليه خير من كثير مملول منه يعنى و گفت (- ع- ) كه اندك از عبادتى كه مداومت بر ان بشود مانند واجبات بهتر است از بسيار ان كه ملالت و انزجار از ان حاصل شود و ترك شود مانند نوافل

( . شرح نهج البلاغه نواب لاهیجی، ص 331)

شرح ابن ابی الحدید

453 وَ قَالَ ع: قَلِيلٌ مَدُومٌ عَلَيْهِ خَيْرٌ مِنْ كَثِيرٍ مَمْلُولٍ مِنْهُ هذا كلام يخاطب به أهل العبادات و الصلاة- قال قليل من النوافل يدوم المرء عليه- خير له من كثير منها يمله و يتركه- . و الجيد النادر في هذا

قول رسول الله ص إن هذا الدين متين فأوغل فيه برفق- فإن المنبت لا أرضا قطع و لا ظهرا أبقى

- . و كان يقال كل كثير مملول- . و قالوا كل كثير عدو للطبيعة- . و قال الشاعر-

إني كثرت عليه في زيارته فمل و الشي ء مملول إذا كثرا

و رابني أني لا أزال أرى

في طرفه قصرا عني إذا نظرا

( . شرح نهج البلاغه (ابن ابی الحدید) ج 20، ص 94)

شرح نهج البلاغه منظوم

[435] و قال عليه السّلام:

قليل مدوم عليه خير من كثير مملول منه.

ترجمه

كمى كه هميشه آيد بهتر تا بسيارى كه خستگى فزايد.

نظم

  • به پيش تو اگر كارى ولى كمهميشه باشد اسبابش فراهم
  • به از كارى كه آن بسيار آيدوز آن برخستگيهايت فزايد
  • يكى باريك نهرى گر كه جاريستاز آن باغت چو گلزار بهاريست
  • هجوم آرد و گر يكباره سيلابشود باغ و گلت يكباره ناياب

( . شرح نهج البلاغه منظوم، ج 10، صفحه ی 217 و 218)

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

پر بازدیدترین ها

No image

معاشرت با انسان های دیگر از نظر اسلام

برخورد با دیگران به عنوان انسان وهمنوع ، صرف نظر از هر چیز دیگری . اسلام به این نوع معاشرت تأكید دارد و حدود و چهار چوبه كلی روابط و اخلاق جهانی مسلمانان را مشخص می‌كند.
No image

آداب معاشرت در منابع اسلامی

تذکر و نصیحت از عوامل مهم رسیدن به کمال است. و مایه پیرایش جامعه از زشتى‏ها و احیاى سنن و آداب نیکو مى‏باشد.کى از معیارهاى انتخاب دوست، این است که داراى وصف تذکر باشد. یعنى دوست خوب، دوستى است که خوبیها را به انسان متذکر شود و عیوب انسان را به او گوشزد نماید.
No image

آفات معاشرت از دیدگاه آیات و روایات

درباره ‏ى روابط اجتماعى، از خانواده گرفته تا جامعه، عمل به ارزش‏هاى دینى و اخلاقى بیانگر کرامت و ارزش والاى خود شخص است و نباید منتظر این بود که عین این رفتار از طرف مقابل سر بزند، بلکه در هر شرایط وظیفه عمل به ارزش‏هاى به دست آمده است. هر چقدر رفتار و کردار منطبق با اصول ارزشى باشد، سیر پیشرفت و ترقى در مراتب انسانى آسان‏تر و سریع‏تر خواهد شد.
No image

برخورد صحیح با مشکلات فرزندان در اسلام

با قاطعیت به پدران ومادران توصیه می شود که به هیچ وجه در ابراز محبت وبذل توجه به بچه های خود کمترین تبعیضی قائل نشوند واگر قلبا ً هم یکی از بچه های شان را به عللی بیشتر از دیگران دوست دارند. سعی کنند که این موضوع به ویژه برای فرزندان آنان معلوم و مشخص نباشد.
No image

آثار و برکات صله رحم در اسلام

نویسنده در این مطلب بر آن است تا نقش دید و بازدید از خویشاوندان را در تحقق اصل اسلامی صله رحم و آثار مادی ومعنوی و نیز دنیوی و اخروی آن را براساس آموزه های قرآنی بیان کند. با هم این مطلب را از نظر می گذرانیم.
Powered by TayaCMS